Je hoeft niet te lijden
28/08/2020 - 16:41
In deze blog belicht ik 5 mogelijkheden om met problemen om te gaan.
We worden allemaal geconfronteerd met problemen (that’s life, niet?). Heel wat van die problemen kunnen we jammergenoeg ook niet (direct) oplossen. Denk maar aan het overlijden van een dierbare, zaken die in het verleden gebeurd zijn, geconfronteerd worden met een (ongeneeslijke) ziekte,… Maar het is niet omdat het niet oplosbaar is dat we moeten lijden.
Naast lijden zijn er andere opties om met een probleem om te gaan. Sta me toe het toe te lichten aan de hand van een voorbeeld: een irritante baas die jou weinig erkenning geeft.
1. Weggaan
Als we geconfronteerd worden met een probleem of vervelende situatie is het vaak (niet altijd) mogelijk om je te verwijderen van het probleem. In het geval van een vervelende baas, zou je bijvoorbeeld van dienst kunnen veranderen of van werk kunnen veranderen. Het kan zijn dat jij deze optie niet ziet zitten (en daar zelfs goede redenen voor hebt), maar het is en blijft een mogelijkheid.
2. Aanpakken
Het aanpakken van je problemen met de bedoeling om het op te lossen of weg te nemen is ook een mogelijkheid. Uiteraard kan dit niet altijd (altijd en nooit bestaan niet): een overleden persoon kan je niet terughalen.
In ons voorbeeld zou je een gesprek met je baas kunnen aangaan en bespreken waar je het moeilijk mee hebt. Over dit stuk van de situatie (je eigen gedrag) heb je controle. Over wat jouw baas met deze feedback gaat doen heb je geen controle.
3. Er anders naar kijken
Een mogelijkheid die vaak over het hoofd gezien wordt, is anders naar de situatie kijken. Je zou het probleem als een groeikans kunnen bekijken. Wat wil deze situatie jou leren of wat kan jij leren uit deze situatie? In het voorbeeld van de vervelende baas zitten wellicht ook groeikansen: grenzen leren stellen, conflicten niet uit de weg gaan, jouw gedacht zeggen,… Op die manier zie je het probleem meer als een uitdaging, een kans om nieuwe vaardigheden aan te leren (al dan niet met behulp van een therapeut of coach), een mogelijkheid om te groeien…
4. Accepteren
Het woord acceptatie roept regelmatig veel weerstand op. Accepteren wil niet zeggen dat je een situatie goedkeurt of je erbij neerlegt. Het wil ook niet zeggen dat je ‘op je tanden bijt en doorgaat’. Acceptatie duidt op het niet langer strijden tegen het probleem, stoppen met het proberen afgeraken van het probleem. Heel vaak verspillen we hierdoor energie en maken we het alleen maar erger.
Ik duid hier ook graag op het onderscheid tussen schone en vuile pijn (ik weet het: een beetje een vreemde benaming). Schone pijn is de pijn die vaak onlosmakelijk verbonden is met een probleem. In het geval van onze vervelende baas, is het normaal dat je met momenten gefrustreerd, kwaad, teleurgesteld, verdrietig,… bent. Dit is de ‘schone' (normale) pijn. Als we deze pijn echter niet accepteren krijgen we er ’vuile’ pijn bovenop: dit zijn de vervelende gedachten en emoties die we over de schone pijn hebben. Gedachten als ’waarom kan ik er niet beter mee omgaan’, ‘hoe komt het dat ik het niet kan loslaten’, ‘waarom raakt het mij telkens zo, ik zou dat toch ondertussen al moeten kunnen’,… Pijn die we er dus nog zelf bovenop leggen. Deze ‘vuile pijn’ zorgt ervoor dat we lijden.
5. Lijden
Lijden is uiteraard ook een manier om met problemen om te gaan. Het mag duidelijk zijn dat het niet de meest constructieve manier is. In het voorbeeld van onze baas kan lijden er zo uitzien: ‘Waarom moet mij dit overkomen’, ‘Gaat het dan nooit veranderen’, ‘Waarom raakt het mij zo en mijn collega’s niet’,…
Deze manier van omgaan zet ons in een passieve houding. Het verandert niets aan ons probleem (integendeel) en bovendien ondermijnt het ons gevoel van controle. Het enige dat we in deze optie kunnen doen is lijdzaam toezien.
En toch zie ik dit (te) veel gebeuren en dat is jammer, want het is niet nodig. Ga het eens na bij jezelf: kijk eens naar de situaties waarin jij aan het lijden bent en ga eens na of de andere 4 mogelijkheden ook zouden kunnen. Wellicht is niet altijd alles mogelijk, maar er is altijd minstens 1 andere optie.
Vaak raad ik mensen ook aan de verschillende opties gefaseerd toe te passen: je kan bijvoorbeeld eerst proberen om anders te kijken naar de spanningen met je baas en nieuwe vaardigheden aanleren. Als dit niet lukt, kan je proberen om een gesprek aan te gaan. Als ook dat geen effect heeft, blijven er nog 2 mogelijkheden over: accepteren en/of weggaan. Niets doen is meestal geen optie en leidt op termijn bijna altijd tot lijden. Aan jou de keuze…
Vind je het moeilijk om dit toe te passen op jouw situatie? Of wil je geholpen worden in het oefenen van vaardigheden als grenzen stellen, conflicten aanpakken, loslaten,…? Laat het me weten.
~Michaël~