7 tips voor een goed beloningssysteem
05/10/2021 - 11:45
Heb je ook al vaak gedacht om te starten met een beloningssysteem als je kind moeilijk gedrag stelde? Of net niet?
Bij het begin van het schooljaar zie ik vaak dat er gestart wordt met beloningssystemen, thuis of op school.
Zaken die ik de afgelopen maand hoorde:
- Sara krijgt een smiley als ze niet weent aan de schoolpoort.
- Simon krijgt een rode stempel omdat zijn agenda niet is ondertekend door mama of papa.
- Karen krijgt een sticker als als ze stil zit op haar stoel.
- Heel de klas wordt gestraft omdat er 2 kinderen niet doorwerken.
- Stef krijgt 5 cent als hij 'flink' is...
- Thomas had al 8 knikkers verzameld, maar nu wordt er een knikker afgenomen omdat hij 'niet flink' was...
- ...
Belangrijk is hier al om op te merken dat een beloningssysteem vaak wordt verward met een bestraffingssysteem.
- Als je een knikker (die het kind eerst als beloning kreeg) terug afneemt, dan is dit een straf.
- Als een kind een rode stempel krijgt, dan is dit een straf.
Heel vaak wordt er vanuit goede bedoelingen gestart met belonen. Je gaat er immers vanuit dat het moeilijk gedrag gaat verminderen en het goede gedrag gaat stijgen. Maar vaak werkt dit enkel op korte termijn. Kinderen gaan het goede gedrag stellen omwille van de beloning. Als de beloning stopt, stopt vaak ook het goede gedrag.
Persoonlijk ben ik er niet altijd een voorstander van. Zeker niet als het gaat over emotionele zaken. Want wat leer je aan een kind dat weent aan de schoolpoort en een smiley krijgt als het niet weent? Dat het niet mag wenen? Dat het de tranen moet inslikken? Wellicht is er een hele goede reden dat het kind weent en mogen die tranen er net wél zijn...
Als er moeilijk gedrag is, is het net belangrijk om achter het gedrag te kijken. Wat maakt dat dit kind weent? Hoe komt het dat een kind bepaald gedrag stelt?
- Is het gewoon even spannend?
- Voelt je kind zich niet veilig genoeg in de klas?
- Denkt het aan oma die vorig jaar gestorven is...?
- Is de leerstof te moeilijk in de klas?
- ...
Als je toch tijdelijk wil werken met een beloningssysteem thuis of in de klas, geef ik je graag deze 7 tips mee:
- Zorg dat het gaat over CONCREET gedrag en formuleer het vanuit de IK-VORM: wat verwacht je concreet van je kind? Dus niet: "Als alles in orde is, krijg ik een smiley". Want wat is flink zijn? Maar zeg wel: "Als ik mijn jas aan de kapstok hang, krijg ik een smiley".
- KEEP IT SIMPLE: zorg voor een systeem dat eenvoudig en overzichtelijk is. Beloningssystemen met om het kwartier een beloning worden vaak niet lang volgehouden. Het moet zowel voor jou als voor het kind eenvoudig zijn.
- Zorg voor KLEINE, HAALBARE STAPPEN. Dit verhoogt immers de motivatie.
- Als ouder/ leerkracht bepaal je of de beloning behaald wordt of niet. Het moet duidelijk zijn voor iedereen wanneer je het wel/ niet kan halen. Er mag geen discussie zijn of de beloning behaald werd of niet.
- GEGEVEN IS GEGEVEN :-)... Als een kind een beloning krijgt, mag je het niet terug afnemen... Kinderen worden vaak heel boos als een beloning wordt weggenomen... En terecht... Stel dat je maandelijks een vast loon krijgt op je rekening, maar je baas betaalt ineens 200 euro minder op het einde van de maan omdat je een verslag niet hebt gemaakt of omdat je 5 minuten te laat was op een meeting... Zou je dat OK vinden?... Ik alleszins niet :-).
- Beloon op KORTE TERMIJN. Hoe jonger het kind, hoe sneller je de beloning geeft. Beloon niet met een nieuwe fiets op het einde van het schooljaar...
- Maak je systeem VISUEEL DUIDELIJK voor je kind (en voor jezelf). Werk met een overzichtelijk bord, bokaal met knikkers?
Als je wel geconfronteerd wordt met moeilijk gedrag en je wil toch aandacht hebben voor het positieve, dan kan je ook al met complimenten aan de slag.
Klik hier om je in te schrijven voor de gratis complimentenchallenge. Je krijgt elke dag 1 tip hoe je anders en gerichter complimenten kan geven aan je kind. Succes ermee!